Η Αλκυόνη Παπαδάκη είναι μια συγγραφέας που με συγκινεί βαθιά για την ικανότητά της να βιώνει έντονα τα πάντα αλλά και για το κουράγιο της να μοιράζεται τα πάντα χωρίς να σκέφτεται το κόστος. Ξέρει ότι θα ανοίξουν οι ουρανοί, ασταμάτητη θα πέσει η βροχή κι όμως περιμένει μόνη πάντα σε μια γωνιά χωρίς να κρατά ομπρέλα. Είναι σαν κάθε φορά να λέει «Θα σας πω μια ιστορία, όπως ακριβώς έγινε, τίποτα δεν θα κρύψω, σε όλα θα ρίξω φως, κανενός τα αυτιά δεν θα χαϊδέψω, κι αν αντέξετε καλώς. Κι αν δεν αντέξετε, πάλι καλώς».
Το Σκισμένο Ψαθάκι το διάβασα πρόσφατα . Αφηγείται την ιστορία μιας μεσοαστικής οικογένειας στην οποία τίποτα, μα τίποτα όμως, δεν πάει καλά. Αρχηγός της οικογένειας η φοβερή και τρομερή Ροζαλία, μια προσωπικότητα που ομολογώ, με τρόμαξε. Γιατί η Ροζαλία δεν αγαπά κανέναν. Χειρίζεται με αριστοτεχνικό τρόπο τους πάντες προκειμένου να μπορεί να ζει τη μεγάλη ζωή. Επιτίθεται με απίστευτο μένος σε όποιον τολμά να της πάει κόντρα. Ποτέ δε λυγίζει, ποτέ δεν μετανιώνει. Περίμενα ότι κάποια αδυναμία θα έχει, κάποια τρυφερότητα θα δείξει, αλλά όχι. Η Ροζαλία μόνο μισεί. Μισεί τον άντρα της, μισεί τα παιδιά της, μισεί τα εγγόνια της, μισεί κι όσους είναι κοντά τους. Κι όμως, αυτός ο τόσο αρνητικός χαρακτήρας, μέσα από τη γραφή της Αλκυόνης Παπαδάκη γίνεται απολαυστικός. Γιατί περιμένεις να δεις μέχρι που θα φτάσει, αν θα πέσει και η ίδια μέσα στις λάκκους που συνεχώς σκάβει για τους άλλους κι αν θα θελήσει κάποιος να τη βοηθήσει όταν αυτό συμβεί.
Ο Θόδωρος, ο άντρας της Ροζαλίας, ένας - κατά βάθος - καλός άνθρωπος, όσο και να προσπαθεί να δείξει πυγμή μέσα από φωνές και απειλές είναι ουσιαστικά μια μαριονέττα στα χέρια της Ροζαλίας και γιατί δεν μπορεί να αντιληφθεί τη χειριστικότητά της αλλά και γιατί ακόμα και όταν την αντιλαμβάνεται, δεν μπορεί να αντιδράσει καθώς είναι βαθιά ερωτευμένος μαζί της.
Τραγικές φιγούρες τα παιδιά τους. Ο Φούκος, ο Ζώης και η Κλειώ ακολουθούν το παράδειγμα της Ροζαλίας χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται, ενώ ο Λεωνίδας και ο Κρίνος ακολουθούν άλλους δρόμους - ο πρώτος από επιλογή, ο δεύτερος από ανάγκη - που όμως οδηγούν σε αδιέξοδο.
Τα εγγόνια ακολουθούν με τη σειρά τους το παράδειγμα των γονιών τους, χωρίς ούτε κι αυτά να το αντιλαμβάνονται. Μοναδική εξαίρεση στον κανόνα η επαναστάτρια Ρόζυ που χαράζει όμως μια τόσο διαφορετική πορεία από τους υπόλοιπους ώστε καταλήγει μόνη της, ίσως περισσότερο μόνη της από όσο θέλει και αντέχει.
Το Σκισμένο Ψαθάκι φωτίζει πολύ σκοτεινά κομμάτια του μυαλού και της ψυχής χωρίς να προσπαθεί στιγμή να τα δικαιολογήσει ή να τα ωραιοποιήσει. Οι ήρωες έχουν τόσο πολύ συνηθίσει να υπακούν στη Ροζαλία που δεν μπορούν να υπάρξουν ως αυτόνομα όντα. Τη φέρουν μέσα τους συνεχώς, τη δική της φωνή ακούν ακόμα κι όταν αυτή δεν είναι εκεί. Υπήρξαν φορές που χρειάστηκε να αφήσω το βιβλίο για μερικά λεπτά για να ηρεμήσω. Μετά όμως το ξανάπιανα και δεν το άφηνα για ώρες. Είναι σαν να παρακολουθείς ένα τροχαίο ατύχημα στο δρόμο - ξέρεις την τραγική κατάληξη αλλά δεν μπορείς να σταματήσεις να το βλέπεις.
Σκισμένο Ψαθάκι είναι τελικά η παιδικότητα, η αθωότητα, η ανεμελιά που πέθανε νωρίς.
Γράφει η Μαρία Παπαδοπούλου*
*Η Μαρία Παπαδοπούλου είναι μεταφράστρια
και καθηγήτρια αγγλικών. Γράφει διηγήματα
στα ελληνικά και στα αγγλικά. Το βιβλίο
της «Η ζωή από το τζάμι περνά» εκδόθηκε
πρόσφατα από τις εκδόσεις Λέμβος και
βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία Ο Πολίτης,
Ιανός, Πολιτεία, Bookplus, Πατάκης, Παρημιν,
Εν Αθήναις και στα ηλεκτρονικά site τους!
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου